Τι είπε ο συγγραφέας διανοητής

Δημήτρης Χορόσκελης

1^η άποψη:

        Δημήτρης Χορόσκελης: (περιοδικό «ΕΞΩΣΤΗΣ» Θεσσαλονίκης, τεύχος 296 26/10/95 για τη δεκαλογία της: «ΑΝΑΡΧΙΑ»): Με το δέκατο μυθιστόρημα, με τον τίτλο «ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ», ολοκληρώνεται η φιλόδοξη δεκαλογία «Εσχατολογικής Ουτοπίας» του Διαμαντή Φλωράκη. Η περίπτωση του συγγραφέα μοιάζει με διάττοντα αστέρα, τόσο στο ελληνικό, όσο και στο παγκόσμιο λογοτεχνικό στερέωμα. Εδώ και 23 χρόνια ασχολείται, μοναχικά και μεθοδικά, με βασικά και ουσιώδη θέματα που έχουν σχέση με τη φιλοσοφία, την οντολογία, τη μεταφυσική, την ηθική και τη θεολογία. Το είδος –πρόσχημα μέσα στα πλαίσια του οποίου εντάσσει τη δράση των βιβλίων του, είναι αναπόφευκτα η επιστημονική φαντασία, αλλά δοσμένη μέσα από μία εντελώς ιδιότυπη οπτική γωνία και θεώρηση. Ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει την αγγλοσαξωνική εκδοχή αυτού του είδους από τα πολυάριθμα πρόσωπα και τα φουτουριστικά σκηνικά, και επιδίδεται κυρίως σε μία φιλοσοφική σκηνοθεσία ιδεών κι εννοιών, χρησιμοποιώντας ένα ελάχιστο δράσης, πλοκής και πρωταγωνιστών. Τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου του Διαμαντή Φλωράκη είναι κυρίως δύο:

 Η φιλοσοφική – θεολογική θεματολογία. Ο πρωταγωνιστής ενός παλιότερου έργου του συγγραφέα αναρωτιέται: «Θα την τελειώσει κάποτε ο θεός την Ιστορία του Κόσμου; Κι αν την τελειώσει, στο τέρμα της θα υπάρχει η Ερμηνεία; Κι αν υπάρχει θα είναι στο ύψος μας; Κι αν είναι στο ύψος μας, θα είναι στο χθεσινό, το σημερινό ή το αυριανό; Ρωτώ για να ξέρω αν ήδη είμαστε, ή πρόκειται να γίνουμε ισοϋψείς , ή πρόκειται να γίνουμε ισοϋψείς με το Απόλυτο».

Παρόμοια μεταφυσικά ερωτήματα, ο πόνος σαν βασικό συστατικό των όντων, η ύπαρξη, ή η ανυπαρξία του θεού, η κόλαση της ύλης, η πάλη του Καλού και του Κακού, είναι τα κύρια θέματα που πρωταγωνιστούν σε όλα τα έργα του συγγραφέα. Στη «Νοσταλγία Του Τίποτα» διαπραγματεύεται μία τηλεοπτική επίθεση του Καλού εναντίον του Κακού. Στο «Επιστροφή στο Μέλλον» περιγράφει μία ιδανική κοινωνία που φθίνει από την υπερβολική τελειότητα και όπου η ζωή αποκτά ενδιαφέρον ύστερα από μία αναζωπύρωση του Κακού. Στα «Πονοτρόνια Και Οι Αναρχικοί Του Απόλυτου» σκηνοθετεί την εξέγερση μίας ομάδας ανθρώπων ενάντια σε ένα παράλογο Σύμπαν κάποιου σαδιστή θεού. Στην «Έσχατη Αναρχία» φαντάζεται την πλήρη ανατροπή των φυσικών νόμων και την αλληλοεισδοχή δύο παράλληλων και διαμετρικά αντίθετων κόσμων. Στον «Εχθρό», ο ήρωας, ένας φαινομενικά αιμοσταγής και κυνικός εξολοθρευτής, ωθεί στα άκρα τις φονικές του παρορμήσεις, καταστρέφοντας τελικά ολόκληρη τη Γη. Όλα τα όντα είναι παγιδευμένα σε ένα αιματηρό παιχνίδι. «Κάποια στιγμή, όχι μακρινή, θα καταλάβεις πως ο εχθρός είναι οι άλλοι», λέει κάπου χαρακτηριστικά. Έχοντας τελικά εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες του κακού και καταστρέφοντας τη Δημιουργία, εκδικείται τον ίδιο το Θεό, που μας έπλασε κατ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωσή Του. Στο τελευταίο βιβλίο της δεκαλογίας του. «Το Σύνδρομο Του Χάους», μία μυστηριώδη ασθένεια εξαπλώνεται, πλήττοντας κι εξολοθρεύοντας τους τελευταίους καλούς του Κόσμου. Μία σε βάθος έρευνα του ήρωα – ντετέκτιβ, αποκαλύπτει την ύπουλη σκευωρία του Κακού, με σκοπό την τελική επικράτησή του.

β: η μινιμαλιστική – χαοτική γραφή. Το κύριο χαρακτηριστική της γραφής του Διαμαντή Φλωράκη, είναι ο λεκτικός μινιμαλισμός (ολιγοσέλιδα αλλά νοηματικά πυκνά βιβλία) και η χαοτική δομή της. Ενώ τα έργα του αρχίζουν με μία σταθερά δομημένη ιστορία και με συγκεκριμένα ερωτήματα, συχνά καταλήγουν χαοτικά, χωρίς παγιωμένα συμπεράσματα και δίχως οριστικές απαντήσεις γιατί, όπως είναι γνωστό, «το χάος γεννά τάξη και η τάξη χάος». Ο συγγραφέας καταλύει, περιγράφοντάς τα, όλα τα πιθανά σύμπαντα και τις οντολογικές εκδοχές τους, σαν να πρόκειται μέσα από αυτή την αποκαλυπτική και γενικευμένη ιδεατή αποδόμηση να αναδυθούν αυθόρμητα οι απαντήσεις του θεού, το μοντέλο του ιδανικού Σύμπαντος, ή ακόμη η επικράτεια των άφθαρτων και τέλειων πλατωνικών ιδεών. Κάθε βιβλίο της δεκαλογίας είναι ένα fraktal, απόσπασμα που καθρεφτίζει μία εκτενέστερη πιθανή πραγματικότητα, απειροστό κομμάτι ενός γιγαντιαίου καλειδοσκόπου, όπου οι αντανακλάσεις όλων των εσχατολογικών πιθανοτήτων, συνθέτουν την Ολική Πραγματικότητα. Ο Διαμαντής Φλωράκης χαρακτηρίζει τα βιβλία του εσχατολογικές ουτοπίες, αλλά σήμερα γνωρίζουμε περισσότερο από ποτέ , ότι η έννοια αυτή συνεχώς αποδυναμώνεται. Ο γνωστός άγγλος φυσικός Τζων Γκρίμπιν, στο βιβλίο του «Τα Μυστήρια του Χρόνου», υποστηρίζει τη θέση ότι ζούμε σε ένα Σύμπαν όπου όλα είναι πιθανά. Ίσως ακόμη και αυτές οι «εσχατολογικές Ουτοπίες», του ερευνητή του Απόλυτου, του Διαμαντή Φλωράκη.

 

Και:

Η Άποψη για την Άποψη:

Ο κύριος Χορόσκελης είναι ένας συγγραφέας – κριτικός που έκανε τον κόπο να αγοράσει (!), διαβάσει, μελετήσει 10 βιβλία μου με αγάπη κι ενδιαφέρον κι έγραψε την εύστοχη (κατά τη γνώμη μου) σύνοψη, αλλά και αξιολόγηση της τότε 10/λογίας μου. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κυρίως προσπάθησε να υλοποιήσει τον κύριο στόχο ενός κριτικού που είναι η ανάδειξη ενός άξιου έργου. «Θα πω σήμερα κιόλας στον Πρετεντέρη του ΒΗΜΑΤΟΣ που είναι φίλος από την κοινή  αυτοεξορία μας στο Παρίσι την περίοδο της χούντας, να κάνει κάτι γι αυτά τα έργα», μου είπε όταν ήρθε στο γραφείο μου, άγνωστός μου μέχρι τότε, ο κ. Χορόσκελης. «Δεν πιστεύω πως ο Πρετεντέρης θα σου κάνει αυτή τη χάρη», του είπα. Και του εξήγησα γιατί: «Οι δημοσιογράφοι γράφουν στα έντυπα που εργάζονται μόνο για δικά τους βιβλία, συναδέλφων τους, φίλων τους, συγγραφέων που οι εκδότες τους διαφημίζονται στα έντυπά τους και σπάνια (για άλλοθι) για κάποιον συγγραφέα που δεν ανήκει σ΄ αυτές τις κατηγορίες». Και την επομένη φυσικά δικαιώθηκα. (Ε, με κάποιες δεκαετίες πείρας στον χώρο, δεν ήταν και δύσκολο). 5 αστέρια λοιπόν στη κριτική του κ. Χορόσκελη κι ένα πεντάστερο ευχαριστώ! Κι 1 δεν «πειράζει» για τον κ. Πρετεντέρη.