Η εισήγηση του ΜΑΚΗ ΑΝΔΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ

στην εκδήλωση  για την έντυπη έκδοση

του 15/χρονου Ηλεκτρονικού Ημερολογίου μου στις 5/10/14

στον  πολυχώρο «ΑΙΤΙΟΝ»

Ê

 

Ο Διαμαντής Φλωράκης ο στοχαστής

που πρέπει να ανακαλύψουν τα πανεπιστήμια.

 

 

Κυρίες και κύριοι καλησπέρα σας,

 

Ήρθα σε επαφή με το έργο του Διαμαντή Φλωράκη στα μέσα της δεκαετίας του ’70 όταν είχα πέσει με τα μούτρα στην επιστημονική φαντασία. Τα «Πονοτρόνια και οι Αναρχικοί του Απόλυτου», η «Εισβολή στο αύριο», η «Θέα από τα χτισμένα παράθυρα» με έκαναν να τον αγαπήσω και να δω και τις μεγάλες διαφορές που είχε από πολλούς ξένους συγγραφείς. Αν και το έργο του ήταν τοποθετημένο στο μέλλον και σε εξελιγμένες κοινωνίες, δεν ανήκε τόσο στην επιστημονική φαντασία, όσο στη λογοτεχνία του φανταστικού. Εκείνη την περίοδο ανακάλυψα δυο καταπληκτικές, αξεπέραστες νουβέλες του Διαμαντή Φλωράκη, «Το ναρκοπέδιο» και την «Έκρηξη» που θα ζήλευε και ο Μπόρχες, που δεν ήταν καν λογοτεχνία του φανταστικού, αλλά καταπιάνονταν με ακραία υπαρξιακά ζητήματα. Τα θεωρώ τα καλύτερα βιβλία του.

Σήμερα, είμαι πεπεισμένος ότι ο Διαμαντής Φλωράκης ανήκει στη βαθυστόχαστη λογοτεχνία, αν όχι στην ποίηση που μάλλον είναι η ανώτερη μορφή της φιλοσοφίας.

Δεν γνωρίζω όλο του το έργο. Χάθηκα στις προσωπικές μου υποχρεώσεις και αναζητήσεις και τον ξαναβρήκα το 1997 με την έκδοση από τον ΚΑΚΤΟ της ογκώδους δεκαλογίας του  «ΑΝΑΡΧΙΑ – Δέκα μυθιστορίες υπαρξιακής αναρχίας», όπου πέρα από τα προαναφερθέντα βιβλία, περιελάμβανε και τα εξής: «Στα ίχνη του Ανύπαρκτου», «Η νοσταλγία του Τίποτα», «Ο Καιάδας», «Η έσχατη αναρχία», «Ο εχθρός» και «Το σύνδρομο του Χάους». Η καθημερινότητά μου όμως δεν μου επέτρεψε να τελειώσω τις 960 σελίδες της δεκαλογίας, που τώρα έχει εμπλουτισθεί με ένα ακόμη βιβλίο. Χάθηκα και πάλι.

Τον ξαναβρήκα όμως πριν από ένα χρόνο καθώς μια αναδιάταξη των βιβλίων μου, έφερε στην επιφάνεια την «Αναρχία». Τον αναζήτησα μέσω facebook και τον βρήκα. Γίναμε «φίλοι» και έκτοτε παρακολουθώ τις αναρτήσεις των στοχασμών του, που σήμερα κρατάμε σε έντυπη μορφή με τίτλο «Το 15χρονο (1999-2014) Ηλεκτρονικό Ημερολόγιο ενός συγγραφέα» (Εκδ. Α Ι 549833). Πέρσι τον συνάντησα για πρώτη φορά σε μια τιμητική εκδήλωση για το έργο του στο βιβλιοπωλείο ARS όπου είχα την ευκαιρία να του σφίξω το χέρι, να ακούσω την στεντόρεια φωνή του και να αντικρίσω το νηφάλιο και ισχυρό βλέμμα ενός μεγάλου «κυνηγού του απόλυτου» μέσα από τα κοβάλτινα μάτια του.

«Τι ωραίος που είναι ο δάσκαλος στα 77 του!» έγραψα τότε στο blog μου Extrapolation: «Δεν ξέρει αν υπάρχει Δημιουργός και μάλλον λίγο τον ενδιαφέρει. Θεωρεί όμως λιγότερο παράλογη την πιθανότητα να υπάρχει, από το ενδεχόμενο της αυτοπραγμάτωσης της ύλης. Σκέφτεται ότι ο μόνος τρόπος να δώσει κανείς αξία στην έρημο της ζωής είναι η Αγάπη και μόνο γι΄ αυτή ενδιαφέρεται. Μια αγάπη υλική, όχι μεταφυσική. Μια αγάπη επαναστατική, σχεδόν πολιτική. Μια αγάπη που μπορεί να στηρίξει τον άνθρωπο απέναντι στις ύποπτες προθέσεις του κατασκευαστή του κόσμου.

»Ο Διαμαντής Φλωράκης αντιπαρατάσσει στον οδυνηρό παραλογισμό της άσπλαχνης δημιουργίας την αγάπη, ως υπέρβαση του θανάτου. Και το έκανε και συνεχίζει να το κάνει επί 50 χρόνια με τα 20 βιβλία και το ηλεκτρονικό του ημερολόγιο ως καθημερινή πολιτική πράξη. Ο Φλωράκης είναι ένας μοντέρνος ευαγγελιστής της αγάπης, ο οποίος επέλεξε το πεδίο του φανταστικού για να βοηθήσει τους αναγνώστες του να αντέξουν τα εσχατολογικά ερωτήματα που ταλανίζουν τους ήρωές του.

»Ο Διαμαντής Φλωράκης αναγνωρίζεται ως ο κορυφαίος της λογοτεχνίας της ελληνικής επιστημονικής φαντασίας, αλλά δυστυχώς μέχρι τώρα η κυρίαρχη εκδοτική και κριτική βιομηχανία δεν μπόρεσε να σπάσει το κέλυφος του φανταστικού του κόσμου και να ανακαλύψει την ουσία της σκέψης και της γραφής του. Ο Φλωράκης είναι μέτρο της μυωπίας του mainstream εκδοτών και κριτικών εδώ και δεκαετίες. Όχι επειδή προάγει ανατρεπτικές ιδέες για το σύστημα (αυτές αντιμετωπίζονται εύκολα), αλλά επειδή η γραφή του γονιμοποιεί σκέψεις, αλλάζει ζωές (κι αυτά δεν είναι ανεκτά από το σύστημα). Είναι ευκολοδιάβαστος, αλλά δεν είναι εύπεπτος.

»Ο Διαμαντής Φλωράκης που άρχισε να μεταφράζεται στα αγγλικά, να ανθολογείται και να μπαίνει στα λεξικά, είναι συγγραφέας της επιστημονικής φαντασίας όσο είναι και ο Μισέλ Ουελμπέκ. Ο Φλωράκης είναι συγγραφέας του υπερβατικού ή μάλλον καλύτερα του υπαρξισμού. Η αγάπη που «διδάσκει» δεν προκύπτει από την επέμβαση στο σημείο του εγκεφάλου Χ52, όπως στην «Επιστροφή από το μέλλον» (1975), αλλά είναι μια αγάπη φυσική, μια λογική συνέπεια του τεράστιου φόρου αίματος που έχει πληρώσει ο άνθρωπος και του παραλογισμού της ζωής. Η γραφή του απλή, μινιμαλιστική. Οι λέξεις του επικίνδυνα δυνατές έτσι όπως τις παρατάσσει. Τα νοήματά του δυνατά, σαν γροθιά στο στομάχι. Η πλοκή του κινηματογραφική, αγχωτική, ενίοτε αστυνομική».

 

Κυρίες και κύριοι,

Θεωρώ ότι ήρθε η ώρα τα ελληνικά πανεπιστήμια να ανακαλύψουν τον Διαμαντή Φλωράκη. Νομίζω ότι το έργο του σηκώνει άνετα δύο διδακτορικά, ένα από τη σκοπιά της λογοτεχνίας του φανταστικού, και ένα από τη φιλοσοφική σκοπιά. Το Ημερολόγιο των Στοχασμών του άλλωστε προκαλεί για μια αναδιάταξή τους, ούτως ώστε να αναδειχθούν οι φιλοσοφικές του ιδέες σε κατηγορίες (οντολογία, κοσμολογία, ηθική κ.ά.). Για το λόγο αυτό, προτείνω να αναλάβουμε οι τρεις του πάνελ, δηλαδή ο Θανάσης Φροντιστής, ο Λευτέρης Κεραμύδας και ο ομιλών, Μάκης Ανδρονόπουλος, την πρωτοβουλία της προώθησης του έργου του στα πανεπιστήμια.

 

Σας ευχαριστώ

 

Μάκης Ανδρονόπουλος